Rötre kısaca, beton içindeki suyun bazı nedenlerden dolayı beton boyutunda ve hacminde küçülme meydana getirmesidir. Peki betonda hacimsel bir değişimi ifade eden rötre neden oluşur? Farklı sebeplerden dolayı oluşan rötre, büzülmeler ve çatlaklar ile kendini gösterir. Yapı Kimyasalları Uzmanı Baumerk olarak rötre nedir, rötre çatlağı neden oluşur konuları eşliğinde tüm ayrıntıları paylaştık!
Betonda Rötre Nedir?
Beton rötresi, betonun içindeki sıvının azalmasını ifade eder. Beton içindeki sıvı zaman içinde buharlaşabilir veya kimyasal reaksiyonlar sırasında tüketilebilir. Ayrıca kapilerin boşluklardan kaybolması sonucunda da hacim kaybı yaşanabilir.
Rötre, beton dayanımında ve yüzey performansında da etkilidir. Yüzeyde bir çatlak oluşması, doğrudan betonun estetiğini ve yapısal performansını olumsuz etkiler. Betondaki sıvı kaybını ifade eden beton rötresi, mikro ve makro ölçüde çatlak oluşumuna yol açar. Beton rötre oluşumu farklı çeşitlerde kendini gösterebilir.
Rötre Çeşitleri Nelerdir?
Rötre çeşitleri, betonun içindeki su kaybının gerçekleştiği koşullara göre birbirinden ayrılır. Beton rötre türleri, betonun farklı bir aşamasında ya da farklı bir dış etkene bağlı kendini gösterir. Rötre çeşitleri genel olarak şu şekilde sınıflandırılır:
-
Plastik Rötre: Yeni betonun priz almadan (hidratasyon) önce hızla buharlaşmasına plastik rötre denir. Genellikle kuru, sıcak ve rüzgar alan yerlerde oluşur.
-
Kimyasal Rötre: Betonun hidratasyon sırasında çimento ve su arasındaki kimyasal tepkime sonucu hacim küçülmesi, kimyasal rötre olarak adlandırılır. Bir diğer adı otokimyasal rötredir.
-
Termal Rötre: Termal rötre ise hidratasyon esnasında oluşan ısının genleşmesi ve soğuyarak büzülmesiyle oluşur.
-
Kuruma Rötre: Kuruma rötresi, hidratasyon ve sertleşme sonrası serbest suyun buharlaşmasıyla ortaya çıkar. Bu rötrenin kimyasal rötreden farkı, suyun dışarı doğru buharlaşmasıdır.
-
Karbonatlaşma Rötre: Bir diğer rötre çeşidi karbonatlaşma rötresi ise atmosferde bulunan karbondioksit gazının kalsiyum hidroksit ile reaksiyona girmesiyle oluşur. Bu reaksiyon sonucu, kimyasal yapı değişir ve hacim kaybı yaşanır. Genellikle dış ortamdan etkilenen ve yeteri kadar korunmayan betonlarda görülür.
Peki rötre yani betonun büzülmesi sonucunda oluşan çatlaklar neyi ifade eder, nasıl oluşur? Şimdi de bu konuyu detaylarıyla ele alalım.
Rötre Çatlağı Nedir?
Betonun hacim kaybetmesi sonucu betonun iç yapısında çekme gerilmeleri oluşur. Bunun bir sonucu olarak da yüzeyde gözle görülür rötre çatlakları meydana gelir. Beton çekme dayanımı düşük bir malzeme olduğundan hacimsel küçülmeyi kaldıramaz ve çatlamaya başlar. Rötre çatlakları hem estetik hem de yapı güvenliği açısından belli sorunları beraberinde getirir.
Rötre sonucunda oluşan bu çatlaklar, betonun kalıba yerleştirilmesinden 30 dakika ile 5 saat arasında meydana gelir. Genellikle 10 cm derinlik ve 3 metreye kadar uzanan bir uzunlukta olabilirler.
Rötre Çatlağı Nasıl Oluşur?
Rötre çatlağının oluşma nedeni betondaki hacim büzülmesine bağlı çekme gerilimidir. Beton yüzeyinde, buharlaşma yoluyla su kaybı yaşamasıyla rötre meydana gelir ve ardından çatlaklar oluşur Rötre çatlaklarının oluşma sürecini de şu şekilde sıralayabiliriz:
-
Taze beton kalıba yerleştirilir,
-
Su, düşük nem, rüzgar gibi dış koşullara bağlı şekilde yüzeyden su buharlaşması başlar,
-
Çimentonun hidratasyon sırasında su kaybına uğramasıyla beton rötresi meydana gelir,
-
Beton hidratasyon küçülmek ister fakat kalıp, donatı ve yapı sınırlarından dolayı bu sırada gerilmeler yaşanır,
-
Yaşanan bu çekme gerilmeleri sonucunda biriken gerilimler, yüzeyde çatlaklara neden olur,
-
Çatlaklar betonun yüzeyine paralel olarak gelişir ve bazen derinleşerek donatıya kadar uzayabilir,
-
Oluşan çatlaklar, su ve kimyasal etkilere açık yüzeylerde donatı korozyonuna da zemin hazırlayabilir.
Hem yapı dayanıklılığa hem de estetik görünüme zarar veren rötre çatlakları önlenebilir durumdadır. Peki rötre çatlaklarını önleme adımları ve dikkat edilmesi gerekenler nelerdir?
Rötre Çatlakları Nasıl Engellenir?
Rötre çatlaklarını önlemenin birkaç yolu vardır. Rötre çatlaklarının oluşmaması için aşağıdaki adımları dikkate almak gerekir:
-
Gereksiz çimento kullanmaktan kaçınmalısınız,
-
Uygun, inceliği yüksek çimento kullanılmalıdır,
-
Beton karışımında su-çimento oranı minimum düzeyde tutulmalıdır, fazla miktarda su ve çimento rötreye neden olur,
-
Betondaki iri agrega oranı artırılmalı ve yüksek agregalar tercih edilmelidir,
-
Beton kalıba iyi bir şekilde yerleştirilmeli ve sıkıştırılma yoluyla boşluklar minimize edilmelidir,
-
Beton döküldükten sonraki ilk iki hafta boyunca yüzey nemli tutulmalıdır. Böylelikle betonun hızlı su kaybı önlenir ve rötre riski azalır.
Oluşmuş rötre çatlağını engellemenin yolu ise öncelikle çatlakların temizlenmesi ve tamir harçlarıyla doldurulmasıdır. Bu aşamada Baumerk’in ürettiği Onarım ve Güçlendirme Sistemleri ürünlerinden çimentoya uygun ürünleri seçerek gerekli onarım işlemini yerine getirebilirsiniz.
Oluşmuş derin çatlaklarda da epoksi veya poliüretan esaslı ürünler kullanabilirsiniz. Ayrıca yapısal güçlendirme ve onarımın yanında donatı korozyonunu önleyen FIBER - Fiber Takviyeli Beton Donatı Elyafı da çatlak kontrolünü sağlar ve betona çekme dayanımı kazandırır. Suda çözünmeyen özelliğiyle aşınma dayanımını hızlı ve kontrollü şekilde iyileştirir. Çatlakların nedenlerini analiz ettikten sonra çatlağa uygun bir ürün tercih edebilirsiniz. Rötre çatlaklarına karşı en etkili çözümler için ürünlerimizi hemen inceleyin veya uzman ekibimizle iletişime geçin.
Rötre çatlağı nedir, rötre çatlağı nasıl oluşur ve hangi önlemleri almak gerekir sorularını yanıtladık. Yapı kimyasalları ve çözümleri hakkında bilgi sahibi olacağınız blog sayfamıza göz atarak detayları öğrenebilirsiniz.
